De interdisciplinaire bachelorstudent als wetenschapsantropoloog

Een beschouwing gevolgd door een lesopdracht.

Samenvatting

In dit artikel wordt beargumenteerd dat de wetenschapsantropologie een geschikte methode biedt voor reflectie over wetenschap en het wetenschappelijk bedrijf, in het bijzonder voor universitaire minderheidsstudenten in interdisciplinaire bachelorprogramma’s. Wetenschapsantropologen passen een methodologische innovatie toe die we de reflectieve methode van ‘bewuste vervreemding’ kunnen noemen. Bewuste vervreemding wil zeggen dat alles wat wij weten of denken te weten over waarheid, kennisproductie en wetenschapsbeoefening dient te worden losgelaten voor een zo open mogelijke blik op die fenomenen. Interdisciplinaire bachelorprogramma’s willen studenten introduceren tot één of meerdere vakgebieden èn aanzetten tot reflectie over wetenschap en het wetenschappelijk bedrijf. De reflectieve wetenschapsantropologische methode vormt een geschikte basis voor onderwijsontwerp met dat doel, omdat zij studenten inzicht geeft in de keuzes die disciplines en vakgebieden maken om tot de eigen benadering te komen en omdat zij studenten leert omgaan met verschil. Het genoemde verschil betreft ook de bespreking van de kaders over wetenschap die studenten al dan niet van huis uit meekrijgen of pas aan de universiteit krijgen aangereikt. Het artikel mondt uit in een voorbeeldlesopdracht waarin disciplinair verschil en identiteitsverschil hand in hand aan de orde worden gesteld ten behoeve van het ondersteunen en stimuleren van robuuste en (zelf-)bewuste epistemologische positionering.