De betekenis van het wegvallen van de fysieke onderwijsruimte voor expertise en professionaliteit van docenten

Samenvatting

De plotselinge omschakeling naar onderwijs op afstand biedt mogelijkheden voor het bestuderen van expertise en professionaliteit van docenten. Hoe de relatie tussen expertise, professionaliteit, en het fysieke klaslokaal werkt, is relevant voor begrip van waaruit expertise en professionaliteit van docenten in het hoger onderwijs precies bestaat. Op basis van een vragenlijst met open vragen onder 536 docenten van een brede universiteit verkent dit artikel wat de link die respondenten leggen tussen onderwijs en de fysieke omgeving zegt over hun expertise en professionaliteit. Daarbij komt naar voren dat het wegvallen van het lokaal vraagt om nieuwe expertiseontwikkeling. Maar óók dat het verzorgen van online onderwijs verder gaat dan een onverwachte situatie waarvan verondersteld kan worden dat experts daarmee goed om kunnen gaan. In alle online onderwijsvormen missen zij bijvoorbeeld het kunnen ‘lezen’ van de zaal en daarmee een belangrijk instrument om het onderwijs aan te passen aan het niveau en de behoeften van studenten. Voor professionaliteit levert het wegvallen van het lokaal daarnaast ook meer fundamentele waardenconflicten op doordat kernelementen van het contact tussen docent en student die inherent bij professioneel docentschap horen verdwijnen.